Την Κυριακή της Πεντηκοστής, 4 Ιουνίου 2023, στις 7 το απόγευμα, οι πύργοι και τα αρχαία μνημεία της Σίφνου ενώθηκαν νοερά με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων μέσω της αναβίωσης του αρχαίου συστήματος επικοινωνίας που συνέδεε τον τότε γνωστό κόσμο με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Εκατοντάδες εθελοντές, ντόπιοι και επισκέπτες της Σίφνου, όπως κάθε χρόνο, βρέθηκαν στα περισσότερα από τα 85 σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος του νησιού ώστε να στείλουν μήνυμα συναδέλφωσης σε όλες τις Κυκλάδες.
Φέτος, στο κάλεσμα της Σίφνου ανταποκρίθηκαν, από τους δικούς τους πύργους και άλλα ιστορικά μνημεία, η Ανάφη, η Άνδρος, η Θήρα, η Κέα, η Κίμωλος, η Κύθνος, η Μήλος, η Νάξος, η Πάρος, η Σέριφος, η Σύρος και η Φολέγανδρος. Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε με την οργανωτική ευθύνη της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Σίφνου (ΔΗ.Κ.Ε.Σ.) και την υποστήριξη του Δήμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου, μεταδόθηκε ζωντανά από το διαδικτυακό κανάλι της ΔΗ.Κ.Ε.Σ. ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της δράσης, εθελοντές από όλα τα νησιά που συμμετείχαν έστελναν τις δικές τους εικόνες, μεταφέροντας το κλίμα και το μήνυμα ενότητας σε όλον τον κόσμο.
Το μήνυμα της Σύρου
Η αναβίωση του αρχαίου συστήματος επικοινωνίας που συνέδεε τον τότε γνωστό κόσμο πραγματοποιήθηκε φέτος για 20η φορά, δικτυώνοντας τα νησιά των Κυκλάδων και αναδεικνύοντας την κοινή ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά τους. Η Σύρος συμμετείχε στη δράση από δύο σημεία του νησιού, τον Πύργο όπου παραβρέθηκαν μέλη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης "Απάνω Μεριά" και την εκκλησία της Αγίας Πακούς όπου τη δράση οργάνωσαν τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Ποσειδωνίας " Ο Ποσειδών". Οι εθελοντές συγκεντρώθηκαν από νωρίς στα σημεία και στις 19.00 ακριβώς άναψαν τα καπνογόνα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ήρθαν σε επικοινωνία με τη Σίφνο, στέλνοντας εικόνες από τη δράση και δίνοντας πληροφορίες για τα μνημεία στα οποία βρίσκονταν.
Μιλώντας στην "Κοινή Γνώμη" τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ, Ηώ Σταυρίδη και Πέτρος Φρέρης, ανέφεραν πως παρά το γεγονός ότι ο καιρός δεν ήταν σύμμαχος την συγκεκριμένη ημέρα και η ορατότητα δεν ήταν η επιθυμητή, το μήνυμα επικοινωνήθηκε. "Έχει αξία να αναφερθεί ότι παρόλο που έχουν περάσει αιώνες από τότε που οι κάτοικοι των νησιών χρησιμοποιούσαν τις φρυκτωρίες για την επικοινωνία τους, ακόμα ζούμε σε μία περιοχή που τα προβλήματα επικοινωνίας και μεταφοράς δεν έχουν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά" ανέφεραν χαρακτηριστικά τονίζοντας πως η συγκεκριμένη δράση αποτελεί υψηλό συμβολισμό για τα ζητήματα της νησιωτικότητας.
Για λόγους ασφαλείας, η δράση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση καπνογόνων και όχι με πυρσούς, όπως συνέβαινε κατά τους αρχαίους χρόνους, γεγονός που έκανε ακόμα πιο δύσκολη την επικοινωνία μεταξύ των νησιών. Παρόλα αυτά, και οι δυο φορείς που συμμετείχαν στην εκδήλωση, είχαν ενημερώσει σχετικά την Πυροσβεστική, την Αστυνομία και το Λιμενικό ώστε να μην υπάρξει ανησυχία και αναστάτωση. Από την πλευρά της Σίφνου, είχε προηγηθεί πολύ σωστή οργάνωση άλλωστε, στέλνοντας αναλυτικές οδηγίες σε όλους τους συμμετέχοντες, διευκρινίζοντας πως επιτρέπεται αποκλειστικά η χρήση καπνογόνων που δεν αποτελούν κίνδυνο για εκδήλωση πυρκαγιάς.
Oι φρυκτωρίες
Οι φρυκτωρίες ήταν ένα σύστημα επικοινωνίας που αναπτύχθηκε και χρησιμοποιήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα. Ήταν πύργοι που είχαν κατασκευαστεί σε επιλεγμένες κορυφές βουνών και υψωμάτων με γνώμονα την ορατότητα μεταξύ τνω πύργων για τη μετάδοση ενός προκαθορισμένου μηνύματος.
“Όι αρχαίοι πύργοι που χρησιμοποιούνταν σαν φρυκτωρίες υπήρχαν παντού στην αρχαία Ελλάδα. Είναι γνωστό ήδη από τον μονόλογο της Κλυταιμνήστρας στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου, ότι πύργοι/φρυκτωρίες υπήρχαν και στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Στη σύγχρονη εποχή, κάποιοι από αυτούς έχουν αναστηλωθεί και συντηρηθεί από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και κάποιοι όχι. Μερικοί βρίσκονται σε απομακρυσμένα μέρη και πολλοί σε υπέροχες τοποθεσίες με εξαιρετική θέα. Η Σίφνος έχει την ιδιαιτερότητα να φιλοξενεί τους περισσότερους από κάθε άλλο νησί του Αιγαίου, με την αρχαιολογική έρευνα να αναφέρει 80 και πλέον σημεία”, είχε δηλώσει στην "Κοινή Γνώμη" σχετικά με τους αρχαίους πύργους η υπεύθυνη του Γραφείου Πληροφοριών της ΔΗΚΕΣ, Σοφία Κατζηλιέρη. Λόγω του φόβου για εχθρικές επιδρομές, οι κάτοικοι των νησιών έπρεπε να βρουν έναν τρόπο ώστε να ειδοποιούνται εγκαίρως. Έτσι, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα αυτό το δίκτυο επικοινωνίας. Εκτός από την αρχαιότητα, οι πύργοι χρησιμοποιήθηκαν για τον ίδιο λόγο και στην βυζαντινή περίοδο, όπου οι φρυκτωρίες αντικαθίστανται από τις καμινοβίγλες. Ο αρχικός σκοπός της αναβίωσης των φρυκτωριών, ήταν η ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου των νησιών και της ιστορίας τους. Πλέον, η εκδήλωση ααυτή έχει γίνει θεσμός ενώ η συμμετοχή των κατοίκων της Σίφνου στις δράσεις, περνάει σαν έθιμο, από γενιά σε γενιά, κάτι που οι διοργανωτές ευελπιστούν πως, σταδιακά, θα συμβεί και στα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων σε μία συλλογική προσπάθεια αδελφοποίησης και ενοποίησης του Αιγαιοπελαγίτικου νησιωτικού συμπλέγματος.