Δουλειές πρωτοετών φοιτητών-τριών του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου από το μάθημα του Ελεύθερου Σχεδίου μεταφέρθηκαν στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης, όπου θα φιλοξενούνται έως τις 25 Απριλίου 2020.
Μέσα από τα έργα που παρουσιάζονται, το κοινό θα θαυμάσει τα αποτελέσματα των διδακτικών μεθόδων σχετικά με το ελεύθερο σχέδιο, αλλά και το σχέδιο για τον σχεδιασμό, δηλαδή αυτό που γεννά ιδέες στους σχεδιαστές για να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, προβλέπεται η υλοποίηση έκτακτων προγραμμάτων που θα προσφέρουν την ευκαιρία σε επισκέπτες να φέρουν μαζί τους αντικείμενα από το σπίτι τους και να τα σχεδιάσουν υπό την καθοδήγηση των μελών της ομάδας.
Ωφέλιμη συνεργασία
Στο σκεπτικό αυτής της πρωτοβουλίας, αλλά και στις γνώσεις που λαμβάνουν οι φοιτητές στο πλαίσιο του συγκεκριμένου μαθήματος αναφέρεται σε συνέντευξή της στην «Κοινή Γνώμη», η διδάσκουσα Αγγελική Μπρισνόβαλη.
«Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δείξει ποτέ αυτό το μικρό, αλλά πολύ σημαντικό κομμάτι που αφορά στο σχεδιασμό. Τα παιδιά που έρχονται στο Τμήμα μας δεν έχουν εκ των προτέρων γνώση επί του αντικειμένου. Ως εκ τούτου, προσπαθούμε να εστιάσουμε στα πιο σημαντικά και βασικά θέματα του σχεδίου και στο πώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σχεδιασμό».
Σχετικά με την επιλογή του χώρου για την υλοποίηση αυτής της δράσης, η κ. Μπρισνόβαλη εξηγεί πως το Βιομηχανικό Μουσείο ανέκαθεν αποτελούσε διδακτικό εργαλείο για τους φοιτητές του Τμήματος, οι οποίοι έχουν χρησιμοποιήσει αρκετές φορές τα εκθέματά του για να σχεδιάσουν. «Επιπλέον, θεωρώ πως σαν χώρος ήθελε να αναδείξει μέρος της δουλειάς του και να ξεκινήσει μια συνεργασία με το Πανεπιστήμιο, η οποία εύχομαι να αποδειχτεί ωφέλιμη για το μουσείο, όπως είναι και για εμάς».
Η διδάσκουσα φέρνει μαζί της φοιτητές μεγαλύτερων ετών, οι οποίοι εργάστηκαν εθελοντικά για έναν ολόκληρη χρόνο με τη συγκεκριμένη ομάδων πρωτοετών φοιτητών (2018-2019), κάτω από την «ομπρέλα» μιας κατά κάποιον τρόπο «διδακτικής συμμαχίας», η οποία λέγεται «peer teaching».
«Οι ίδιοι είναι σε μεγαλύτερα έτη και έχουν πολύ καλή εδραιωμένη εμπειρία πάνω στο αντικείμενο. Οπότε, συνδιδάσκουν μαζί με μένα τους πρωτοετείς συμφοιτητές τους, δημιουργούν παρουσιάσεις, ασκήσεις και τις επιβλέπουν».
Η Ομάδα peer-teaching 2018-19" αποτελείται από τους Ελένη Κούκου, Σταύρο Μαυρίκη, Γιάννη Φραγκουδάκη, Χαρίκλεια Συρβανίδη και Ευάγγελο Γιαξίδη
Από τη θεωρία στην πράξη
Ένα μέρος της έκθεσης στο Βιομηχανικό Μουσείο περιλαμβάνει σχέδια που φέρουν το όνομα της κ. Μπρισνόβαλη και αφορά στη διδασκαλία. Πρόκειται για τα demo σχέδια της διδάσκουσας μέσα στο μάθημα, τα οποία οι φοιτητές παρακολουθούν σε θεωρητικό επίπεδο, προτού αρχίσουν να εξασκούν και οι ίδιοι το συγκεκριμένο αντικείμενο. Το κοινό θα δει σχέδια που έχουν να κάνουν με την προοπτική, το σχεδιασμό από παρατήρηση αυτοκινήτων, μηχανών, αρχιτεκτονικών κτιρίων και δρόμων της Ερμούπολης, στα οποία εφαρμόζεται μια γεωμετρική προοπτική ενός, δύο και τριών σημείων. Δίπλα σε αυτά, θα υπάρχουν και ανάλογα σχέδια των φοιτητών.
Οι επισκέπτες θα έχουν επίσης την ευκαιρία να δουν πάρα πολλά σκίτσα που δημιουργούνται σε μερικά δευτερόλεπτα.
«Μπορεί κανείς να πει ότι δεν είναι πάρα πολύ ωραία, αλλά στο σκίτσο δεν μας ενδιαφέρει η αισθητική του σχεδίου. Για την επικοινωνία μέσα σε μία σχεδιαστική ομάδα, μας ενδιαφέρει η γρηγοράδα και η ακρίβεια. Δείχνω πολύ γρήγορα αυτά τα σκίτσα στους φοιτητές έτσι ώστε να πάρουν μια ιδέα πώς να κινηθούν όσον αφορά τη γραμμή, την ταχύτητα και τον τρόπο για να μπορούν να το επαναλάβουν. Έτσι θα δούμε πολλά έργα υπογεγραμμένα και από τους φοιτητές και από μένα, πράγμα που σημαίνει ότι είναι διορθώσεις. Έτσι ξέρουμε ότι ο φοιτητής σχεδίασε, αφού πρώτα πέρασε από τη διαδικασία της θεωρίας και δέχτηκε τις ανάλογες διορθώσεις από μένα και τους συνεργάτες μου», εξηγεί η κ. Μπρισνόβαλη.
Στο χώρο παρουσιάζονται και πινακίδες με έγχρωμα και ασπρόμαυρα σχέδια, τα οποία επιλέχτηκαν κατόπιν εσωτερικού διαγωνισμού. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι φοιτητές εκτέλεσαν μόνοι τους τα σχέδια χωρίς την παρέμβαση των υπευθύνων. «Από αυτά επιλέξαμε τα καλύτερα, τα εκτυπώσαμε κι έτσι θα τα δείτε στους τοίχους. Τέλος, θα υπάρχει και ένα μεγάλο τετράδιο με ορίτζιναλ σχέδια».
Σύμφωνα με την κ. Μπρισνόβαλη, ο καθένας μπορεί να διδαχθεί σχέδιο μέσα σε 13 εβδομάδες, χρόνος διάρκειας της θεωρητικής και πρακτικής άσκησης του χειμερινού εξαμήνου. «Οι μέθοδοι είναι πάρα πολύ απλές και δοκιμασμένες και σίγουρα εμείς στο Τμήμα ΜΣΠΣ τις έχουμε εδραιώσει. Βέβαια, πάντοτε υπάρχει χώρος βελτίωσης όλων μας. Γι’ αυτό το λόγο εκθέτουμε και τα έργα μας, για να δούμε ποια είναι τα δυνατά και αδύναμα σημεία μας και να τα διορθώσουμε. Ήδη, φέτος ακολουθούμε μία διαφορετική προσέγγιση στο μάθημα αυτό και πιστεύω πως του χρόνου, εάν έχουμε ξανά την ευκαιρία να δείξουμε τη δουλειά μας, τα σχέδιά μας θα είναι πολύ καλύτερα».
«Το σκίτσο δεν είναι εύκολη υπόθεση»
Όπως τονίζεται, η ανάμιξη των φοιτητών στη διαδικασία του στησίματος της έκθεσης, δίνει μια ώθηση στα παιδιά να ασχοληθούν πολύ περισσότερο με το αντικείμενο, καθώς πλέον βλέπουν ξεκάθαρα τη δουλειά τους μέσα στο πλαίσιο ενός μουσείου και στο πλαίσιο μιας έκθεσης μαζί με τους καθηγητές τους.
«Έτσι, έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για το τι κάνουμε. Γιατί η αλήθεια είναι ότι στο τμήμα μας υπάρχουν πολλά μαθήματα πολύ πιο σημαντικά τα οποία υποστηρίζουν τη σχεδιαστική διαδικασία. Θα έλεγε κανείς ότι το σχέδιο για το design, το σχέδιο του ιδεασμού, όπως λέγεται, είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι, 10-15% το πολύ, αλλά είναι πολύ απαραίτητο γιατί είναι το σχέδιο επικοινωνίας».
Μεταξύ των σχεδιαστών και των ανθρώπων που εμπλέκονται στη σχεδιαστική διαδικασία, βρίσκονται ο πελάτης και ο κατασκευαστής. Στη φάση αυτή αναμειγνύονται παραπάνω από μία εταιρείες. Ως εκ τούτου, ο σχεδιαστής πρέπει να επικοινωνεί τις ιδέες τους με όλες τις πλευρές και σύμφωνα με την κ. Μπρισνόβαλη, ο πιο σίγουρος τρόπος είναι ένα σκίτσο.
«Το σκίτσο δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται να υποστηριχθεί από αρκετή γνώση και προσπάθεια εκ μέρους του σχεδιαστή. Απαιτούνται πρακτική άσκηση και μερικά κλειδιά, τα οποία, πιστεύω, πως αναπτύσσουμε και δίνουμε στους φοιτητές μας όσο καλύτερα μπορούμε. Στη διαδικασία αυτή, δίνεις τον κορμό, ένα βασικό γεωμετρικό σχήμα. Στην πραγματικότητα, μέσα στην εργασία οι σχεδιαστές παρουσιάζουν πολλές ιδέες για το πώς φαίνεται κάτι, άρα ασχολούνται με τη φόρμα. Όμως, πρέπει να το κάνουν γρήγορα, διότι οι ιδέες τρέχουν και ακυρώνονται με την ίδια ταχύτητα. Και πριν πάρεις μια ιδέα να την κατασκευάσεις και να την κάνεις πρωτότυπο τρισδιάστατο πρέπει να έχεις εξαντλήσει όλες αυτές τις δυνατότητες που έχεις για να επικοινωνήσεις πάρα πολλές ιδέες και να γίνει μια πρώτη επιλογή.
Στην έκθεση παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, δείγματα ελεύθερης έκθεσης που δε φαίνονται να αποτελούν σχέδια βιομηχανικού σχεδιασμού, αλλά εικαστικά έργα. «Αυτό είναι μια εξάσκηση. Τα πράγματα που χρησιμοποιούμε είναι κανάτες, κουτιά, κτίρια, μικρά αγαλματάκια ανθρώπινης φιγούρας και ό,τι έχει γεωμετρική μορφή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα δούμε μεγάλα έργα σε καφέ χαρτί με κάρβουνα από φρούτα της Σύρου, (πορτοκάλια, μήλα, λεμόνια) αποτέλεσμα που προήλθε μέσα από μια σχεδιαστική διαδικασία. Τα παιδιά έκαναν προτάσεις για το πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε μια τέτοια σύνθεση από διαφορετικά σημεία,. Μετά αποφασίστηκε ποιες είναι οι καλύτερες ποιότητες των σχεδίων αυτών και οι φοιτητές προχώρησαν όλοι μαζί στο σχεδιασμό ενός πολύ μεγάλου σύμφωνα με τις προδιαγραφές που επέλεξαν οι ίδιοι. Άρα ακολουθείται μία σχεδιαστική διαδικασία και σε ένα έργο τέχνης», καταλήγει η κ. Μπρισνόβαλη.
H διδάσκουσα ευχαριστεί ιδιαιτέρως το Αυτοτελές Τμήμα Πολιτισμού, την αρμόδια αντιδήμαρχο Αλίκη Λεονταρίτη, τον Σύλλογο Φίλων του Βιομηχανικού Μουσείου για την ευγενή παραχώρηση και την εμπιστοσύνη τους και το προσωπικό του μουσείου κ Αχιλλέα Δημητρόπουλο και κα Ελένη Μενικίδου για την ακούραστη συμπαράσταση και βοήθεια τους στο στήσιμο της έκθεσης. Τέλος, απευθύνει ευχαριστίες σε όλους τους φοιτητές και εθελοντές που συνέβαλαν στη δημιουργία αυτής της έκθεσης.