Τη μυθική ηρωίδα της Επανάστασης του 1821, Μαντώ Μαυρογένους τιμά η Κοινωφελής Δημοτική Επιχείρηση Περιβάλλοντος Παιδείας και Ανάπτυξης Μυκόνου, στο πλαίσιο του εικαστικού προγράμματος που θα απολαύσουν το φετινό καλοκαίρι οι επισκέπτες της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση».
Η Μαντώ Μαυρογένη (1797-1840) γνήσιο τέκνο της Μυκόνου πρωτοστάτησε όχι μόνο με τη συμμετοχή της στον ένοπλο αγώνα, αλλά και με την ίδια της τη στάση στη προσωπική και κοινωνική ζωή, ως ένα παράδειγμα γυναίκας που στάθηκε ενάντια στα στερεότυπα της εποχής της, όσον αφορά το φύλο της.
Σύμφωνα με τη βιογραφία του Μ. Τασούλα «Μαντώ Μαυρογένη» (έκδοση Δήμου Μυκονίων, 1997), επισημαίνεται ότι η Μαντώ είναι γνωστή στην ιστοριογραφία ως Μαυρογένους, επειδή οι λόγιοι της εποχής χρησιμοποιούσαν τον τύπο της καθαρεύουσας για το επίθετό της, όμως η ίδια υπέγραφε πάντοτε ως Μαυρογένη.
Νέα, όμορφη και προερχόμενη από οικογένεια της ανώτερης κοινωνικής τάξης προξένησε το ενδιαφέρον και το θαυμασμό φιλελλήνων καλλιτεχνών, ήδη κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
Χαρακτηριστικές είναι οι λιθογραφίες του Δανού Adam Friedel, ο οποίος τη ζωγράφισε εκ του φυσικού. Ταυτόχρονα, η ιστορία της και η δράση της γίνονται γνωστές στην Ευρώπη χάρη στα μυθιστορήματα και τις νουβέλες που δημοσιεύονται στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
Ιστορικά στοιχεία και σύγχρονες δημιουργίες
Η έκθεση «Μαντώ Μαυρογένη: Η ηρωίδα της ελληνικής επανάστασης, με το βλέμμα του σήμερα», που θα παρουσιαστεί από 1 έως 31 Σεπτεμβρίου 2021 στην Αίθουσα «Ματογιάννι» εστιάζει στο ιστορικό περίγραμμα της δράσης της με έμφαση, μεταξύ άλλων, στις προσωπογραφίες της και σε ιστορικά αρχεία. Χάρη στις επιστολές της, που έχουν διασωθεί στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, υπογραμμίζεται η εικόνα της ανιδιοτελούς πατριώτισσας που θυσίασε την προσωπική της ζωή και την περιουσία της για την πατρίδα, αλλά και η άρνηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους να αναγνωρίσει τις υπηρεσίες της. Κατά συνέπεια η ίδια πέθανε, έχοντας ζήσει στην ένδεια, χωρίς να έχουν αναδειχθεί η αυτοθυσία της και η ανιδιοτέλεια της από την πατρίδα της.
Με τα κριτήρια της εποχής μας, η Μαντώ υπήρξε μια γυναίκα, η οποία αποκλείστηκε από το δημόσιο χώρο και από τους Έλληνες ιστοριογράφους του καιρού της. Η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, με τις προσωπικές της επιλογές, αμφισβήτησε έμπρακτα τις συμβατικές αντιλήψεις της εποχής της. Όχι μόνον ανέπτυξε ίδια επαναστατική δράση, αλλά και ως σύντροφος του Δημήτριου Υψηλάντη διεκδίκησε η παρουσία της δίπλα του να έχει και πολιτικό νόημα, όσον αφορά τις ιστορικές συνθήκες της εποχής της.
Η έκθεση εμπλουτίζεται με τις σύγχρονες εικαστικές προσεγγίσεις, δέκα εικαστικών καλλιτεχνών, οι οποίοι με τα εκφραστικά τους μέσα θα φωτίσουν με το βλέμμα του σήμερα, την πολυδιάστατη και πολύπλευρη προσωπικότητα της Μαντώς Μαυρογένη και τον απόηχό της στις μέρες μας.
Οι καλλιτέχνες οι οποίοι συμμετέχουν με πρωτότυπα έργα για τη συγκεκριμένη έκθεση είναι: Άρτεμις Αλκαλάη, Αννίτα Αργυρο ηλιοπούλου, Ειρήνη Κανά, Μιχάλης Μανουσάκης, Αντώνιoς Παναγόπουλος, Άγγελος Παπαδημητρίου, Ιφιγένεια Σδούκου, Δήμητρα Σιατερλή, Άγγελος Σκούρτης, Μάριος Σπηλιόπουλος.
Εκτός από το εικαστικό αφιέρωμα στη Μαντώ Μαυρογένους, η ΚΔΕΠΠΑΜ έχει σχεδιάσει ένα πλούσιο πρόγραμμα εκθέσεων καταξιωμένων καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. που θα φιλοξενηθούν στις τρεις αίθουσες της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου.
Αίθουσα Ματογιάννι
Τον Ιούνιο, το κοινό θα θαυμάσει φωτολιθογραφίες των Φίλων του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου με θέμα «Ήρωες στον αχό της μάχης», αγιογραφίες του Μερκούριου Δημόπουλου, την ομαδική εσικαστική έκθεση «Θέρος Ελλάς» (έμπνευση-επιμέλεια Χρύσας Μπαρζόκα) και την έκθεση της Ειρήνης Γκόγκουα «Υπέρβαση» (λάδια σε καμβά, σμάλτο σε πλεξιγκλάς, γλυπτική σε πηλό).
Τον Ιούλιο θα παρουσιαστούν οι εκθέσεις: «Δυαδικότητα» του Arnaud Bourgain (λάδια σε καμβά, ακουαρέλες, σχέδια και κεραμικά), «Παράθυρα» της Λίλυ Μυλωνά και «Locked Down» του φωτογράφου Νίκου Κόκκα.
Ο Αύγουστος θα ανοίξει με τη φωτογραφική έκθεση της Λυδίας Κοντιζά «Μεταμόρφωσις». Ακολουθούν: «Ο κήπος των Επίγειων Απολαύσεων» (μικτή τεχνική) του Φώτιου Μπάλα και η έκθεση χειροποίητου χρυσοκεντήματος με χρυσή μεταλλική κλωστή και χρυσό κορδόνι σε τύπωμα από βαμβακερό καμβά «A voyage within» των Βαγγέλη Κύρη - Anatoli Georgiev.
Τον Οκτώβριο θα παρουσιαστεί η ομαδική έκθεση Μυκονιατών καλλιτεχνών με αφορμή τα 400 χρόνια της τουρκοκρατίας και την επανάσταση «Made in Greece 21», σε επιμέλεια Μαρίνας Πετρή και υπό την αιγίδα του Συλλόγου “Οι Ανεμόμυλοι”. Ακολουθεί η φωτογραφική έκθεση της Leanne Vorrias, «Μυθολογίες» και η εικαστική έκθεση της ομάδας Circle skg «Το σημείο του κύκλου».
Αίθουσα Καλογερά
Στις αρχές Ιουνίου, η Αίθουσα Καλογερά θα πλημμυρίσει με «Τα χρώματα των Κυκλάδων – ακρυλικά σε καμβά του ζωγράφου Bogdan Kopec. Θα τα διαδεχτούν τα ακρυλικά σε ξύλο και καμβά της Aida Carbone «με θέμα η θάλασσά μας». Το πρόγραμμα του μήνα συμπληρώνουν η ομαδική έκθεση «Θέρος Ελλάς» και η φωτογραφική έκθεση «Configurations» της Αγγέλως Χατζησωτηρίου Riatsch.
Τον Ιούλιο θα παρουσιαστούν ακρυλικά και ψηφιδωτά από τους Monika Derpapas και Richard North, έργα του γλύπτη Γιώργου Πετρίδη που συνδιαλέγονται με θησαυρούς των Αρχαιολογικών Μουσείων της Μυκόνου και της Δήλου και αγιογραφίες του Νεκτάριου Αποσπόρη με γενικό τίτλο «To εικονοστάσι».
Τον Αύγουστο θα φιλοξενηθούν οι εκθέσεις: “Inside» (μικτή τεχνική) της Βάγιας Καλατζή, «Εικονική πραγματικότητα» (ζωγραφική) των Αγγέλικα Πράπα – Αιμιλίας Κούφα και «Ανακλώμενο φω» (θεματική φωτιστική τέχνη) του Βασίλη Ρουμελιώτη.
Τον Οκτώβριο επιστρέφουν οι ομαδικές εκθέσεις «Made in Greece 21» και “Το σημείο του κύκλου”, ενώ θα παρουσιαστούν επίσης αγιογραφίες και ζωγραφικά έργα της Κατερίνας Κατσαρού υπό τον γενικό τίτλο «Ό,τι αγγίζει την ψυχή μας».
Αίθουσα Συριώτη
Το εικαστικό πρόγραμμα του Ιουνίου ξεκινά με τις «Ανθισμένες πινελιές» της Ελπινίκης Τριποδάκη και της Βαλεντίνας Μποντούρη (χειροποίητα κοσμήματα & ζωγραφική με λάδι σε ξύλο). Στη συνέχεια, το κοινό θα θαυμάσει ζωγραφικά έργα της Ελένης Τριποδάκη και του Νεκτάριου Κουτσογιάννη με τον γενικό τίτλο «Ελλάδα και Κόσμος».
Τον Ιούλιο θα παρουσιαστούν οι εκθέσεις «Μούσες της Μυκόνου» (λαδομπογιές και ακρυλικά σε καμβά) της Πανωραίας Ελισάβετ Γαλατά, «Συγκριτικά στοιχεία πολιτισμών στο κόσμημα» (χειροποίητα ελληνικά κοσμήματα εμπνευσμένα από τον Ελληνικό Πολιτισμό) της Ευγενίας Μπόνη και «Σύννεφα και άλλα…» (ακρυλικά και ακουαρέλες – φωτογραφία) της Δέσποινας Βρουβάκη και της Αναστασίας Κρασσά.
Τον Αύγουστο θα θαυμάσουμε ακρυλικά σε καμβά της Ευγενίας Γρυπάρη («Η μαγεία της ερήμου»), φωτογραφίες επεξεργασμένες με μικτή τεχνική της Μαριαστέλας Τσαουσίδου και του Βασίλη Φωτσεινού, καθώς και ζωγραφικά έργα μικτής τεχνικής της Φρόσως Ζαγοραίου και της Ειρήνης Τσιράκη («La Bella Greca»).
Τον Σεπτέμβριο θα φιλοξενηθούν οι εκθέσεις «Η ζωή μέσα από τα μάτια μιας γυναίκας» της Εύης Βέρρη, «Αρχαία αγγεία και ο αργαλειός» (υφαντά και πλεκτά έργα σε φυσικές και συνθετικές βαφές) του Θεόδωρου Αναστασάτου και «You» (λάδια σε καμβά) του Μάκη Μωράκη.
Το εικαστικό πρόγραμμα στην Αίθουσα Συριώτη ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο με τις κούκλες από ανακυκλώσιμα υλικά της Κέλλυ Δοβέλου και τα ζωγραφικά έργα του Νικόλαου Τουτουντζή με τον γενικό τίτλο «Άνθρωποι και συναισθήματα».
Λόγω της πανδημίας, κατά τη διάρκεια της φετινής περιόδου δεν θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις εγκαινίων. Θα πρέπει να τηρούνται αποστάσεις 2 μέτρων μεταξύ των επισκεπτών της Πινακοθήκης και θα πρέπει να εισέρχεται συγκεκριμένος αριθμός ατόμων στις αίθουσες. Σύμφωνα με τα τετραγωνικά της Πινακοθήκης έως 6 άτομα σε κάθε αίθουσα την φορά. Συστήνεται η χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος.